Το πολιτικό κομμάτι του DNA μου είναι ελληνικό
Ένα μήνα περίπου πριν από τις δημοτικές εκλογές της επαρχίας του Κεμπέκ, το Me, Greek θα παρουσιάσει τους υποψηφίους Ελληνικής καταγωγής για το Δήμο του Μόντρεαλ.
Αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε την παρουσίαση με την Helen Fotopoulos, ως διαχρονική αξία της πόλης μας. Η μεγάλη κυρία της τοπικής πολιτικής σκηνής έχει προσφέρει σημαντικό έργο και κατάφερε να επιβιώσει κάτω από τη σκιά των σκανδάλων των τελευταίων ετών στο Δήμο.
Για μερικούς, η Helen Fotopoulos αποτελεί ένα μυστήριο. Είναι μια Ρωσίδα που δεν μιλάει ελληνικά, αλλά έχει ελληνικό ονοματεπώνυμο. Τι ακριβώς συμβαίνει;
Με αυτή την απορία ξεκίνησε η εκ βαθέων συνέντευξη που είχαμε στο γραφείο της στο Δημαρχείο για να ανακαλύψουμε μια συγκλονιστική ιστορία.
Me, Greek: Τι είναι αυτό που σας δένει με τους Έλληνες;
Helen Fotopoulos: Για να χρησιμοποιήσω μια ελληνική έκφραση, πρόκειται για μια Οδύσσεια. Μεγάλωσα στο Μόντρεαλ από γονείς οι οποίοι ήρθαν από τη Σοβιετική Ένωση και που δεν ήθελαν να μιλούν για το παρελθόν λόγω των τραυμάτων που είχαν ζήσει. Ο πατέρας μου δεν μιλούσε ποτέ για τον πατέρα του. Για τον παππού μου μιλούσε η μητέρα μου και η γιαγιά μου από τις οποίες έμαθα πολλές ιστορίες. Πιστεύω πως ο πατέρας μου είχε μετατραυματικό σύνδρομο σοκ. Είχε μπλοκάρει τον πόνο του με το να μη μιλάει για το θέμα. Η μητέρα μου ήταν πιο εκδηλωτική και μας έλεγε ιστορίες από τα παλιά. Μεγαλώσαμε μιλώντας ρώσικα. Δεν μιλούσαμε ελληνικά. Ο πατέρας μου καταλάβαινε τα ελληνικά. Με τους Έλληνες μιλούσε πάντα ελληνικά, αλλά δεν μιλούσε ποτέ σε μας. Αυτό ήταν κάπως περίεργο. Μεγάλωσα πηγαίνοντας στη ρώσικη ορθόδοξη εκκλησία, με ένα όνομα όπως «Φωτόπουλος» σε ένα χώρο όπου όλα τα ονόματα ήταν ρωσικά, όλοι μιλούσαν ρωσικά κι εσύ απλώς δεν έκανες ερωτήσεις.
Όσο περνούσαν τα χρόνια, στο σχολείο συνειδητοποίησα πως κάτι δεν πάει καλά και μεγάλωσε η περιέργεια μου. Στο σπίτι τρώγαμε ελληνικά φαγητά, αλλά δεν αναφερόμασταν ποτέ σ’ αυτό. Μόνο η μαμά μου –ρωσικής καταγωγής- που και που έλεγε κάτι.
Την εποχή που με εξέλεξαν για πρώτη φορά, η περιέργεια μου είχε φτάσει στο ζενίθ. Πέρα από αυτήν όμως, ένιωθα μια δύναμη μέσα μου να με σπρώχνει να μάθω τι ακριβώς είχε συμβεί; Παράλληλα, οι τότε συνάδελφοι δημοτικοί σύμβουλοι ελληνικής καταγωγής με συμβούλευαν να ψάξω και να μάθω.
Το 1994, μετά την εκλογή μου, έλαβα τιμητικό Ελληνικό διαβατήριο από την Ελληνική Κυβέρνηση. Μ’ αυτή την αφορμή, αποφάσισα να ξεκινήσω το ταξίδι για να βρω τις ρίζες μου και τους συγγενείς μου. Ήξερα πως υπήρχε οικογένεια πίσω. Υπήρχαν καρτ-ποστάλ, φωτογραφίες και θρύλοι.
Η αδελφή μου έμενε στην Ευρώπη. Με τη βοήθεια φίλων από εδώ και κυρίως της Ιουστίνης Φραγκούλη, η οποία με έφερε σε επαφή με την οικογένεια της στην Ελλάδα, η αδελφή μου κι εγώ ξεκινήσαμε την Οδύσσεια μας στην Αθήνα.
Πρώτος σταθμός μας ήταν το Μαρούσι, καθώς υπήρχαν πολλοί Φωτόπουλοι εκεί, μεταξύ των οποίων και ο αείμνηστος ηθοποιός Μίμης Φωτόπουλος. Ψάξαμε όλα τα αρχεία της περιοχής. Μετά από πολύ δρόμο, καταλήξαμε στην Κωνσταντινούπολη.
Γνωρίζαμε ότι ο παππούς μου είχε γεννηθεί εκεί. Έφυγε το 1899, αφού είχε ολοκληρώσει τις σπουδές του στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, για να πάει στη Θεολογική Ακαδημία της Μόσχας.
Αποφασίσαμε να επισκεφτούμε το Σύλλογο Φιλίας της Κωνσταντινούπολης. Εκεί, εντελώς συμπτωματικά, γνωρίσαμε έναν συμπαθέστατο ώριμο άντρα, γύρω στα 70, ο οποίος είχε συγγενείς στο Μόντρεαλ. Αποδείχτηκε πως ήταν ο αδελφός της φίλης μου Ελένης Παλαιοκώστα, η οποία κατοικεί τρία σπίτια πιο πάνω από μένα, στον ίδιο δρόμο! Είναι η σύζυγος του αείμνηστου διευθυντή της χορωδίας της ρωσικής εκκλησίας στην οποία έψελνε η μητέρα μου. Είμαστε οικογενειακοί φίλοι. Τι πιθανότητες έχεις να σου συμβεί κάτι τέτοιο;
Του είπαμε για το σκοπό της επίσκεψης μας, του αναφέραμε όσα ήδη γνωρίζαμε, κι αυτός τα δημοσίευσε στην εφημερίδα του Συλλόγου. Τρεις μήνες αργότερα δέχτηκα ένα τηλεφώνημα από τον Μιχάλη Παλαιοκώστα. «Ελένη, βρήκα την οικογένεια σου» μου είπε. Πολλοί έμεναν στην ίδια περιοχή της Αθήνας με εκείνον.
Το 1996 επισκεφτήκαμε με την αδελφή μου και πάλι την Αθήνα, για να συναντήσουμε το θείο Χρήστο Φωτόπουλο, του οποίου ο θείος ήταν συγγενής με τον παππού μου στη Ρωσία. Με τη σοβιετική επανάσταση έφυγαν. Ποτέ δεν κατάλαβαν όμως γιατί ο παππούς μου έμεινε εκεί.
Το Πάσχα της ίδιας χρονιάς επισκεφτήκαμε την Κωνσταντινούπολη για να συναντήσουμε τους υπόλοιπους συγγενείς. Ανάμεσα τους ήταν η πρώτη ξαδέλφη του πατέρα μου, η Ζωή. Τα ίχνη του παππού όμως, δεν μπορούσαμε να τα βρούμε.
Με την επιστροφή μου στον Καναδά, έκανα αίτηση στο Γενικό Προξενείο της Ρωσίας με την οποία ζητούσα να μου δώσουν πληροφορίες για τον παππού μου. Βρήκαν δύο ντοσιέ, και ο λόγος για τον οποίο μου επέτρεψαν να τα δω ήταν επειδή το όνομα του παππού μου είχε αποκατασταθεί με το κύμα της «γκλάσνοστ» και της «περεστρόικα» που έφερε ο Γκορμπατσόφ και άλλαξε τα δεδομένα στη Ρωσία.
Ο παππούς ήταν γραμμένος στο βιβλίο των πολιτικών μαρτύρων της σοβιετικής περιόδου. Ανακαλύψαμε πως το 1929-30 συνελήφθη, πέρασε από «δίκη» και εξορίστηκε βόρεια, για εγκλήματα κατά της επανάστασης. Ο παππούς ήταν καλλιεργημένος. Μιλούσε οκτώ γλώσσες και ήταν τελειόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης. Μετέφραζε τις επιστολές του Πατριάρχη της Μόσχας και της Κωνσταντινούπολης στην επικοινωνία που είχαν τα δύο πατριαρχεία μεταξύ τους. Με την έναρξη της επανάστασης ο παππούς δεν έφυγε. Έμεινε στη θέση του συνεχίζοντας να κάνει το καθήκον του. Το 1936, συνελήφθη ξανά, με νέες κατηγορίες κατά της επανάστασης και μέσα σε 3 μέρες εκτελέστηκε. Όπως μου εξήγησαν από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας, δεν υπήρχαν συγκεκριμένες αποδείξεις που να ενοχοποιούν τον παππού μου. Αυτή η περίοδος αποτελεί ένα θλιβερό κεφάλαιο στην ιστορία της Ρωσίας.
Ήταν ένα θλιβερό κεφάλαιο για την οικογένεια μου, επίσης, καθώς και για χιλιάδες άλλες οικογένειες. Εκείνη την εποχή συνειδητοποίησα την πορεία μου στην πολιτική και την ανάγκη μου να υπηρετώ τους πολίτες. Συνειδητοποίησα επίσης ότι το ελληνικό κομμάτι του DNA μου είναι το πολιτικό κομμάτι. Πιστεύω πως τίποτα δεν είναι τυχαίο.
Me, Greek: Πως νιώθετε μετά από όλη αυτή την περιπέτεια;
Helen Fotopoulos: Νιώθω υπερήφανη. Γνώρισα τους ανθρώπους που αποτελούν την οικογένεια μου. Νιώθω επίσης την αγάπη της Ελληνικής παροικίας του Μόντρεαλ που με «διαβατήριο» το επώνυμο μου με αγκάλιασαν και με υποστήριξαν. Με έκαναν δικό τους άνθρωπο. Έτσι τους αισθάνομαι κι εγώ.
Me, Greek: Μιας και επιστρέψαμε στο Μόντρεαλ, έχουν περάσει 19 χρόνια από την πρώτη σας εκλογική νική. Ποιο είναι το πιο συγκλονιστικό πράγμα που έχει συμβεί στην πολιτική σας καριέρα από τότε;
Helen Fotopoulos: Υπάρχουν πολλά πράγματα που έκανα, που σημάδεψαν αυτή την πόλη, όπως σημάδεψαν κι εμένα. Αυτό που βλέπω, σχεδόν καθημερινά που περνώ από εκεί, είναι η διασταύρωση της Park με την Pine. Μετά τη διαμόρφωση της, η θέα προς το βουνό είναι υπέροχη. Η πρόσβαση είναι πια εύκολη. Είμαι υπερήφανη που είχα την ευθύνη αυτού του έργου.
Ένα άλλο πράγμα για το οποίο είμαι υπερήφανη είναι ότι το Μόντρεαλ αναγνωρίστηκε από την Unesco ως Διεθνής Πολιτιστική Μητρόπολη – City of Design. Δουλέψαμε πάρα πολύ με τους καλλιτέχνες και τα σωματεία τους για να βάλουμε την πόλη στην agenda. Με συνδυασμένες προσπάθειες με τα πολιτισμικά lobbies καταφέραμε να εξασφαλίσουμε τις δεσμεύσεις για να κατασκευάσουμε το Quartier des spectacles, και να προστατεύσουμε το Mount Royal.
Me, Greek: Ήσασταν με το συνδυασμό του Gerald Tremblay, Union Montreal, από την αρχή του σχηματισμού του, το 2001. Πως νιώθετε για τον τρόπο με τον οποίο κατέληξε;
Helen Fotopoulos: Νιώθω λύπη γιατί σε όλα όσα έγιναν ποτέ μου δεν αμφισβήτησα την ακεραιότητα του Gerald Tremblay. Είναι επίσης λυπηρό το γεγονός ότι τα σκάνδαλα επισκίασαν οτιδήποτε καλό και οποιαδήποτε πρόοδο που πραγματοποιήθηκε στην πόλη. Πάντα υπήρχαν φήμες για διαφθορά στο δήμο. Ο τρόπος όμως με τον οποίο βγήκαν όλα στο φως από την Επιτροπή Charbonneau, αποτελούν αφύπνιση για όλους. Εύχομαι αυτό να μη συμβαίνει αλλού γιατί μέσα από μηνύματα που καταφθάνουν ακούγεται πως αυτή είναι η πραγματικότητα σε όλο το Κεμπέκ.
Me, Greek: Φοβηθήκατε πως όλο αυτό θα μπορούσε να έχει επίπτωση στην καριέρα σας ως πολιτικός στο Δήμο του Μόντρεαλ;
Helen Fotopoulos: Όταν άρχισαν να βγαίνουν όλα στο φως, αναρωτήθηκα αν θα έπρεπε να θέσω ξανά υποψηφιότητα. Άρχισα να συζητώ με ανθρώπους από την περιοχή μου, με ανθρώπους από διάφορους κλάδους. Όλοι με ενθάρρυναν να ξανακατέβω στις εκλογές. Έχω πάντα το ίδιο πάθος. Η ακεραιότητα μου δεν έχει αμφισβητηθεί ποτέ. Δεν έχω εμπλακεί σε όσα έγιναν. Ήθελα όμως να δω και την αντίληψη του κόσμου για μένα. Ο τρόπος με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τα γεγονότα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πολιτική. Η απάντηση που πήρα είναι ότι με έχουν ανάγκη να παραμείνω στην πολιτική. Η δουλειά μου εκεί δεν έχει τελειώσει ακόμη.
Αποφάσισα να κατέβω με το συνδυασμό του Denis Coderre γιατί είναι ένας ηγέτης που μπορεί να διαπραγματευτεί άνετα τόσο με την Οτάβα όσο και με το Κεμπέκ για το καλό της πόλης.
Me, Greek: Μετά από όλα τα σκάνδαλα που έχουν γίνει, αν ο κ. Coderre εκλεγεί Δήμαρχος του Μόντρεαλ, τι πρόκειται να κάνει για να ανακτήσει τη χαμένη εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στο Δήμο;
Helen Fotopoulos: Ο Denis Coderre έχει συγκεκριμένες προτάσεις γι αυτό. Πρώτα απ’ όλα όταν υποβάλλονται προτάσεις για αναθέσεις έργων πέρα από το οικονομικό κριτήριο θα πρέπει να υπάρχει και το ποιοτικό. Ο Denis θέλει μέρος της ευθύνης να αναλογεί και στην κυβέρνηση. Μια άλλη πρόταση είναι η μετάταξη των υπαλλήλων μετά από κάποιο χρονικό διάστημα σε άλλη θέση. Οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι αποχωρούν αν δεν τους ψηφίσει ο κόσμος. Οι δημόσιοι υπάλληλοι όμως παραμένουν εκεί μέχρι και για 35 ολόκληρα χρόνια. Με τόσα χρόνια στην ίδια θέση δημιουργείται ένα είδος ιδιοκτησίας που δεν είναι και το πιο υγειές.
Me, Greek: Ποιες είναι οι προτεραιότητες του Denis Coderre και ποιες οι δικές σας για την περιοχή της Côte-des-Neiges – Notre Dame de Grace;
Helen Fotopoulos: Για μένα η Côte-des-Neiges είναι πολύ σημαντική. Είναι η ραχοκοκαλιά της περιοχής μου στην ανατολική πλευρά του διαμερίσματος. Όλες οι εργασίες θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι του χρόνου. Έχουν ολοκληρωθεί οι εκσκαφές, η υπόγεια υποδομή είναι καινούργια. Τώρα θα πρέπει να φτιάξουμε τους δρόμους, τα πεζοδρόμια και να φροντίσουμε για τον αστικό καλλωπισμό. Δυστυχώς, με όλα όσα έγιναν με τις αναθέσεις των έργων, δημιουργήθηκε καθυστέρηση.
Στην αρμοδιότητα μου ανήκει η φυσική και ιστορική ανάπτυξη μέρους του βουνού, στο οποίο περιλαμβάνονται τα πανεπιστήμια, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, οι εκκλησίες και τα νοσοκομεία που βρίσκονται στους πρόποδες του.
Μέχρι το 2017 που θα λήξει η λαϊκή εντολή και παράλληλα θα είναι και η 375η επέτειος από την ίδρυση της πόλης του Μόντρεαλ, θα έχουμε ολοκληρώσει όλα τα έργα, συμπεριλαμβάνοντας τον περιφερειακό πεζόδρομο γύρω από το βουνό.
Ένα ακόμη έργο ειναι η διαμόρφωση της διασταύρωσης της οδού Remembrance η οποία βρίσκεται σε φάση αποσύνθεσης και θα πρέπει να αντικατασταθεί με κάτι πιο ευπρεπές για τη νότια είσοδο του βουνού.
Στόχος μας είναι η οικονομική και τουριστική ανάπτυξη που θα βασίζεται στον πλούτο των ιδρυμάτων μας. Ξέρετε ότι το πιο δημοφιλές θέρετρο της πόλης είναι το Ορατόριο του St. Joseph; Το επισκέπτονται περίπου 3 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο. Πολλοί μιλούν για τα υπόλοιπα τουριστικά θέρετρα του Μόντρεαλ. Όμως, ο θρησκευτικός τουρισμός αποτελεί πολύ σημαντικό κομμάτι της τουριστικής βιομηχανίας συνολικά και μέχρι σήμερα δεν τον έχουμε εκμεταλλευτεί όσο θα έπρεπε, ώστε οι επισκέπτες του Ορατόριου να σταματούν για ψώνια και φαγητό στην Côte-des-Neiges.
Ανακατατάσσουμε την πρόσβαση στην περιοχή, μετά την επενδυτική συμμετοχή της επαρχιακής και της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, σε συνεργασία με τους εμπορικούς συλλόγους.
Η ποιότητα ζωής στην Côte-des-Neiges είναι έντονη και πολυδιάστατη. Υπάρχουν όλες οι φυλές, όλες οι ηλικίες, μεγάλη φοιτητική κοινότητα και πολλοί επισκέπτες. Υπάρχουν επίσης γειτονιές τις οποίες θα πρεπει να προβάλλουμε.
Η φιλοδοξία μου για το Μόντρεαλ ξεπερνάει τα όρια της Côte-des-Neiges. Οι κάτοικοι της περιοχής δεν έχουν σοβινιστική στάση. Είναι Montrealers. Ζουν στο Μόντρεαλ. Πηγαίνουν στο Quartier des Spectacles, στο κέντρο της πόλης, στο λιμάνι, στο βουνό, κι αν είναι Έλληνες περνούν και μια βόλτα από το Park Ex.
Στην περιοχή μου ανήκει επίσης ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου, στη Wilderton καθώς και η Στέγη Ηλικιωμένων. Μαζί με όλες τις άλλες εθνότητες, έχω στην αρμοδιότητα μου και πολλούς κατοίκους της Ελληνικής παροικίας. Είναι ένα μείγμα που εξελίσσεται σε υπερμείγμα από το οποίο αναδεικνύεται η προσωπικότητα του Μόντρεαλ.
Me, Greek: Ποια είναι η γνώμη σας για την προτεινόμενη Χάρτα Αξιών του Κεμπέκ της επαρχιακής κυβέρνησης;
Helen Fotopoulos: Θα συνταχθώ με την άποψη που έχουν όλοι οι δημοτικοί σύμβουλοι της πόλης. Ζούμε σε μια ανοικτή και ανεκτική κοινωνία η οποία σέβεται τα ατομικά και θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου. Αυτό που προκύπτει (από τη Χάρτα) είναι μια πολύ αρρωστημένη αντιπαράθεση. Πολώνουν τους πολίτες και παίζουν πάνω στις διαφορές τους από αυτά που τους ενώνουν ως Montrealers. Το βρίσκω λυπηρό. Το βρίσκω απελπισμένο. Θα δημιουργήσει προβλήματα όχι μόνο στην πόλη του Μόντρεαλ, αλλά και στις σχέσεις του Μόντρεαλ με τις άλλες πόλεις του Κεμπέκ.
Me, Greek: Σας ευχαριστούμε για το χρόνο σας και σας ευχόμαστε καλή επιτυχία στις 3 Νοεμβρίου.
Helen Fotopoulos: Κι εγώ σας ευχαριστώ.