Η λοίμωξη (COVID-19) από τον νέο κορωνοϊό (SARS-Cov-2) είναι μια αναπνευστική, κυρίως, λοίμωξη που προκαλεί ως βασικά συμπτώματα πυρετό, βήχα, γενική αδυναμία, άλγη, αναπνευστική δυσχέρεια, διαταραχές γεύσης και οσμής. Η γενική συχνότητα στον παγκόσμιο πληθυσμό είναι περίπου 1.5% και η γενική επίσης θνητότητα 0.03% περίπου. Η θνητότητα επί των νοσούντων είναι περίπου 2.2%. Χωρίς αυτή η θνητότητα να είναι αποδεκτή είναι ωστόσο χαμηλή σε σχέση με άλλες λοιμώξεις και νόσους. Από τους νοσούντες ένα μικρό ποσοστό θα νοσηλευθεί σε νοσοκομείο (υπολογίζεται 10-15%). Αν σκεφθεί κανείς ότι ορισμένοι από τους νοσηλευόμενους δεν έχουν σοβαρή συμπτωματολογία αλλά νοσηλεύονται πολλές φορές για λόγους φόβου ή για 2-3 ημέρες μόνο, προκύπτει μικρότερο ποσοστό αληθούς και αναγκαίας νοσηλείας. Οι περισσότεροι λοιπόν ασθενείς νοσούν στο σπίτι.
Είναι γνωστό ότι κατά ή μετά οποιαδήποτε ιογενή λοίμωξη, ο οργανισμός κινητοποιείται με ποικίλους τρόπους για να καταπολεμήσει την επίθεση του παθογόνου. Κύριος μηχανισμός άμυνας είναι το ανοσολογικό σύστημα, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει και η μεταβολική δραστηριότητα που εκτός των άλλων βοηθά τα ανοσοκύτταρα στην αμυντική τους δράση. Τη δράση αυτή μπορεί να ενισχύσει πολύ μια κατάλληλη διατροφική προσέγγιση που εκτός του ότι θα διατηρήσει υγιές το μικροβίωμα του εντέρου, θα βοηθήσει στην καλύτερη καταπολέμηση του παθογόνου. Τα ανοσοκύτταρα κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης έχουν αυξημένες απαιτήσεις για ενέργεια και θρεπτικά συστατικά. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της λοίμωξης μέσω της υποβοήθησης της αντιβακτηριδιακής και αντιικής άμυνας. Κύρια τέτοια συστατικά είναι:
- Βιταμίνες A, B6, B12, C, D, Ε, φυλικό οξύ
- Ιχνοστοιχεία, όπως ψευδάργυρος, χαλκός, σελήνιο, σίδηρος
- Αμινοξέα
- Λιπαρά οξέα
Τα στοιχεία αυτά βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα ενδυναμώνοντας την πρωτοπαθή ανοσία και τα αντιοξειδωτικά συστήματα. Βοηθούν επίσης τη διατήρηση σε καλή κατάσταση του μικροβιώματος του εντέρου.
Όσον αφορά την COVID-19, δεν φαίνεται να υπάρχει μια συγκεκριμένη τροφή που θα μπορούσε από μόνη της να προφυλάξει και να βοηθήσει τον άνθρωπο. Αυτό όμως δεν έχει σημασία. Εξάλλου μια και μόνη τροφή δεν μπορεί να παίξει προφυλακτικό ρόλο. Η συνολική όμως διατροφή και σίτιση τόσο κατά τη νόσηση όσο και κατά την ανάρρωση παίζει σημαντικό ρόλο διότι ο ιός μπορεί να οδηγήσει σε γενική εξάντληση, κόπωση, ελάττωση της μυικής μάζας, απώλεια βάρους. Με δεδομένο ότι το αμυντικό σύστημα είναι σύνθετο και δρα με πολλαπλούς τρόπους, όλα αυτά σε συνδυασμό σημαίνουν ότι η διατροφή θα πρέπει να είναι καλά σταθμισμένη και να περιέχει ποικιλία συστατικών με τα οποία θα βοηθήσει τον οργανισμό ώστε να ανακτήσει τα χαμένα και να διατηρήσει υγιές το άτομο. Να σημειωθεί ότι στην COVID-19 το μικροβίωμα του εντέρου και επηρεάζεται και μεταβάλλεται. Να σημειωθεί επίσης ότι ένα διαταραγμένο μικροβίωμα αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για την υγεία. Χρειάζεται λοιπόν και αυτό να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση ώστε να βοηθήσει το ανοσοποιητικό σύστημα στο να αποφεύγει τις έντονες φλεγμονώδεις απαντήσεις.
Βασικός κανόνας: καλή θερμιδική σίτιση και άφθονα υγρά
Απαραίτητα:
- Πρωτεϊνούχα γεύματα και τροφές: κρέας (λευκό κυρίως), ψάρια (περιλαμβάνονται και τα σκουμπρί, σολομός, σαρδέλα), αυγά, όσπρια
- Σούπες (κρεατόσουπα, κοτόσουπα)
- Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά (πχ γιαούρτι, γάλα, τυρί)
- Ψωμί, ρύζι, δημητριακά (ολικής άλεσης)
- Ξηροί καρποί, αβοκάντο, ελαιόλαδο
- Φρέσκα φρούτα και λαχανικά σε ικανές ποσότητες
- Υγρά σε άφθονη ποσότητα (1.5-3 λίτρα ημερ.) – περιλαμβάνονται: νερό, τσάϊ, γάλα, χυμοί φρούτων (μόνον μία φορά τη μέρα διότι περιέχουν σάκχαρα), διάφορα μη σακχαρούχα ποτά
Προσοχή:
- Πρέπει να τρώτε και να πίνετε ανεξάρτητα από το αν πεινάτε ή διψάτε.
- Τρώτε συχνά κατά τη διάρκεια της ημέρας – βάλτε στόχο 3 μικρά γεύματα και 3 ενδιάμεσα snacks
- Αν θέλετε επιπλέον θερμίδες καταναλώστε γιαούρτι, παγωτό, κρέμες, γάλα
- Πίνετε υγρά σε τακτές χρονικές περιόδους κατά τη διάρκεια της ημέρας (ακόμη και κάθε ώρα)
- Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα
- Χρησιμοποιείτε ελάχιστη ποσότητα αλατιού και ζάχαρης
- Αν νοιώθετε εξάντληση χρησιμοποιείστε πολυβιταμινούχα σκευάσματα
- Μην ξεχνάτε τη βιταμίνη D, το ασβέστιο και τον ψευδάργυρο – συμπληρώστε τα με τις κατάλληλες τροφές είτε με φαρμακευτικά συμπληρώματα αν υπάρχει ένδεια
- Μην σταματήσετε την κίνηση – βαδίζετε εκτός σπιτιού έστω και για λίγο
- Η κίνηση βοηθά σε όλα
- Προσοχή, η περίοδoς ανάρρωσης από την Covid-19 δεν είναι κατάλληλη για δίαιτες, ειδικές διατροφές και απώλεια βάρους
- Περιορίστε τη διατροφή σας κατάλληλα, μόνον αν πάσχετε από διαβήτη ή άλλη νόσο που απαιτεί δίαιτα
- Η ΤΡΟΦΗ ΕΙΝΑΙ ΦΑΡΜΑΚΟ ΟΤΑΝ ΚΑΠΟΙΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΘΕΝΗΣ
BMJ Nutr Prev Health. 2020; 3(1):74-92 / 100-1
Clin Nutrition, https://doi.org/10.1016/j.clnu.2020.03.022.
Diabetes Metab Syndr. 2020; 14(4):367-382
Eur J Clin Nutrition 2020, 74: 1117
Gut Microbiota (ESNM),2020
Nutrients, 2020, 12(4), 988
The Conversation, September 17 2020
CDC, 2021
WHO, 2021
Δρ Ιωάννης Θ. Καβαλιώτης
Παιδίατρος – Λοιμωξιολόγος
Προσοχή, το άρθρο αυτό δημοσιεύεται για γενική ενημέρωση. Να συμβουλεύεστε πάντα τον γιατρό και τον φαρμακοποιό σας για οποιοδήποτε θέμα σχετίζεται με την υγεία σας.